Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, επικρατεί η λανθασμένη άποψη ότι ένας μικρόσωμος σκύλος δεν χρειάζεται καθημερινή εξάσκηση. Πολύ συχνά, μάλιστα, κάποιοι φτάνουμε στο σημείο να θεωρούμε ότι ένας μικρόσωμος σκύλος δεν χρειάζεται να βγει καθόλου από το σπίτι και ότι αρκεί να του πετάξουμε πέντε δέκα φορές το μπαλάκι για να εκτονωθεί. ΛΑΘΟΣ.
Αυτή είναι μια από τις μορφές παθητικής κακοποίησης, επιτρέψτε μας να πούμε, την οποία επιβάλουν συχνά εν αγνοία τους, πολλοί ιδιοκτήτες μικρόσωμων φυλών. Θεωρούν, δηλαδή, ότι για παράδειγμα ένα maltese ή ένα Yorkshire Terrier θα πρέπει να το χειρίζονται σαν να είναι κάποιου είδους μπιμπελό που θα κάθεται όλη μέρα σε ένα μαξιλάρι – θρόνο στον καναπέ του σαλονιού τους. Και πάλι ΛΑΘΟΣ.
Ας βάλουμε, λοιπόν, τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση.
Ο σκύλος είναι σκύλος και όχι μπιμπελό. Δεν είναι ένα εύθραυστο πλάσμα, είναι ένα ζώο με αρκετή ενέργεια και ανάγκες που διαφοροποιούνται μεν ανάλογα με τη φυλή, όμως η ανάγκη για εκτόνωση και κοινωνικοποίηση παραμένει ένα must σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Στερώντας του, λοιπόν, αυτή την ανάγκη και περιορίζοντάς τον μέσα στο σπίτι, αφενός πετυχαίνουμε να δημιουργήσουμε έναν «υστερικό» σκύλο με θέματα συμπεριφοράς, ενώ από την άλλη δεν πετυχαίνουμε το δέσιμο που θα είχαμε μαζί του αν μοιραζόμασταν με εκείνον στιγμές εκτόνωσης στη φύση ή βόλτες στην πόλη.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω είναι οι σκύλοι της φυλής Jack Russell terrier. Εδώ μιλάμε πραγματικά για βόμβες ενέργειας, για σκύλους που έχουν αυξημένες ανάγκες εκτόνωσης, σωματικής άσκησης και παιχνιδιού που θα εξιτάρει το μυαλό τους. Η πνευματική διέγερση για αυτούς τους σκύλους είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική δραστηριότητα, διότι έχουν ανάγκη από ερεθίσματα που θα τους επιτρέπουν να μην βαριούνται. Ένας σκύλος που στερείται αυτών των ερεθισμάτων εν τέλει θα αποτελεί πρόβλημα για τον ιδιοκτήτη και για τον περίγυρό του, διότι με μεγάλη βεβαιότητα θα αποκτήσει προβλήματα συμπεριφοράς.
Τα αγαπημένα σε πολλούς Yiorkies – ένα ακόμα παράδειγμα μικρόσωμης φυλής – στην αρχή της ιστορίας της φυλής ήταν οι σκύλοι που συντρόφευαν τους υφαντουργούς της Σκωτίας στις βιοτεχνίες υφασμάτων και κυνηγούσαν…τι άλλο; Τρωκτικά!!! Τα ένστικτα αυτά παραμένουν στη φυλή, όσο και αν θέλουμε να πιστεύουμε το αντίθετο. Είναι ευφυείς σκύλοι, με διάθεση για παιχνίδι και φυσικά για καθημερινές βόλτες. Δεν είναι ασύνηθες να δει κανείς ένα Yorkshire Terrier σε στίβο για agility. Και όσο και αν το μεταξένιο μακρύ τρίχωμά τους απαιτεί ιδιαίτερη περιποίηση, αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση λόγος για να στερήσουμε από το σκύλο την βόλτα και το παιχνίδι.
Επομένως, πριν αποφασίσουμε να αποκτήσουμε έναν σκύλο οποιασδήποτε φυλής, θα πρέπει να μιλήσουμε με πιστοποιημένους εκτροφείς της φυλής που μας ενδιαφέρει και να ενημερωθούμε για τις ανάγκες τους. Αν είμαστε αυτό που αποκαλούν οι Αμερικανοί couch potato, το Jack Russel, το αγγλικό κόκερ σπάνιελ, το Ιρλανδικό σέτερ σίγουρα δεν είναι ο σκύλος για μας. Θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε φυλές με λιγότερες απαιτήσεις εκτόνωσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να τυραννήσουμε ένα ζωντανό με τον δια βίου εγκλεισμό του σε ένα διαμέρισμα. Το αξιολάτρευτο maltese με το υπέροχο μεταξένιο κατάλευκο τρίχωμα θέλει κι αυτό να τρέξει, να μυρίσει τη γη, να κοινωνικοποιηθεί ερχόμενο σε επαφή με άλλους σκύλους και άλλους ανθρώπους. Αν δεν φροντίσουμε για αυτή του την ανάγκη, ο σκύλος «κωσταλέξι» θα αποκτήσει προβλήματα συμπεριφοράς.
Αν θέλουμε να επεκταθούμε περισσότερο καλύπτοντας το θέμα από όλες τις πλευρές, θα πρέπει να αναφερθούμε και στα ηλικιακά στάδια και στο πώς αυτά καθορίζουν τα επίπεδα της άσκησης. Για παράδειγμα, αν και για πολλούς δεν είναι ευνόητο, ένα κουτάβι του οποίου οι αρθρώσεις είναι ακόμα ευαίσθητες και υπό ανάπτυξη, δεν μπορούμε να το ξεπατώσουμε στις βόλτες. Το ίδιο ισχύει και για έναν ηλικιωμένο σκύλο.
Το έδαφος δεν παίζει ρόλο; Φυσικά! Δεν είναι το ίδιο να τρέχει ένας σκύλος στην άσφαλτο – ειδικά το καλοκαίρι – και στο γρασίδι ή σε έδαφος στρωμένο με χαλίκι. Δεν είναι το ίδιο να τρέχει στην παραλία ή να σκαρφαλώνει τις πλαγιές ενός βουνού. Ιδιαίτερα για τις φυλές που έχουν προδιάθεση για δυσπλασία ισχίου ή για πρόπτωση της επιγονατίδας όλοι οι παραπάνω παράγοντες θα πρέπει να τεθούν υπό αξιολόγηση.
Επομένως, με λίγα λόγια, αφήνουμε στην άκρη τον ανθρωπομορφισμό των σκύλων. Είναι σκύλοι, τελεία και παύλα. Δεν είναι λούτρινα, είναι ζωντανοί οργανισμοί και όπως πολύ σωστά έχει αναφερθεί, κάθε σκύλος κρύβει μέσα του το λύκο.
Επομένως, βάζουμε το λουρί μας και βγαίνουμε να κοινωνικοποιήσουμε σωστά το κουτάβι, αφήνουμε τον σκύλο να μυρίσει στις βόλτες – η όσφρηση για εκείνον είναι μια ιδιαίτερα πρωτόγονη και ανταποδοτική αίσθηση. Μοιραζόμαστε στιγμές εκτόνωσης και παιχνιδιού στη φύση ή βόλτες στην πόλη, ώστε να χαρούμε με τον σκύλο μας την κοινή μας ζωή! Και πιστέψτε μας, όλα τα παραπάνω θα δυναμώσουν το δεσμό με τον σκύλο μας.
Ο άνθρωπος με τον σκύλο συμπορεύονται για χιλιάδες χρόνια. Αυτό έχει επιτευχθεί κυρίως διότι αντιλαμβάνονται και σέβονται ο ένας τις ανάγκες του άλλου. Βόλτες, λοιπόν! Κι άλλες βόλτες, σεβόμενοι την πρωταρχική ανάγκη του σκύλου να έρχεται τακτικά σε επαφή με τον φυσικό κόσμο που τον περιβάλλει.
Νικόλαος Ρουσίδης και Τίνα Σερβετά
*Ο Νικόλαος Ρουσίδης είναι Πρόεδρος του ΣΕΕΣΕ, διεθνής κριτής μορφολογίας για την ομάδα 2 και φυλές της ομάδας 5. Εκτρέφει εδώ και πολλά χρόνια γαλλικά μπουλντόγκ και πρέσα κανάριο.
*Η Τίνα Σερβετά είναι αντιπρόεδρος του ΣΕΕΣΕ και ασχολείται με την εκτροφή Αγγλικού κόκερ σπάνιελ.